Het boerenklompenmakerscomplot

8 maart 2025

Martin Jol speelde tussen 1979 en 1982 bij FC Twente 71 wedstrijden waarin hij twaalf keer scoorde voordat hij voor een miljoen gulden werd verkocht aan West Bromwich Albion. Later kwamen de twee elkaar opnieuw tegen toen hij in het seizoen 2009-2010 als trainer van Ajax tweede werd achter, jawel, datzelfde FC Twente. Nu kunnen ze in Amsterdam so wie so niet heel erg goed tegen hun verlies, vooral als ze hun meerdere moeten erkennen in een stelletje boertjes van buut’n, maar dit zit kennelijk wel heel erg diep. Vijftien jaar later komt hij vorige week zondag bij Goedemorgen Eredivisie van ESPN met een ongekend lulverhaal om te insinueren dat Ajax het slachtoffer is geworden van een complot binnen de KNVB om FC Twente kampioen te laten worden. Stelt u zich maar eens voor: zijn ploeg had dat seizoen 85 punten behaald, aanzienlijk meer dan de 73, 76, 76 en 71 waarmee zijn opvolger Frank de Boer vier keer achter elkaar die Schaal omhoog mocht tillen. Bovendien maakten de Amsterdammers ruim veertig goals meer dan die stomme Tukkers (106 tegen 63) die één wedstrijd minder verloren en mede daardoor één punt meer (86 tegen 85) scoorden. Het stond toen ook al in de reglementen van de KNVB dat de ploeg met de meeste punten de titel wint, dus daar kan de argwaan van Martin Jol niet alléén aan liggen. Nee, het was iets anders, aldus de geboren Hagenees: ‘Je had toen zo'n Twente-kliekje bij de KNVB met Henk Kesler en Jaap Uilenberg’. De eerste was in die periode directeur betaald voetbal, de tweede hoofd scheidsrechterszaken en nu ze beschuldigd worden van samenspanning heeft de bond mij gemachtigd om te reageren op de beschuldigingen. Er was namelijk wel degelijk sprake van een complot, maar niet vanuit Enschede, integendeel: de kwade genius achter deze campagne was niemand minder dan Johan Cruyff die in 2010 net begonnen was aan de Fluwelen Revolutie bij zijn club en daarin geen plaats zag voor Martin Jol. Niet eens zozeer vanwege zijn behoudende manier van spelen, hoewel die volgens de legendarische Nummer Veertien niet echt paste bij de aanvallende huisstijl, maar vooral vanwege zijn armoedige outfit die bestond uit een fantasieloos Hemablauw trainingspak en ‘dat eeuwige petje’. Volgens ingewijden liep hij er bij als een ‘Roemeense handbalcoach’ en dat dorpse Dacia-imago paste niet bij de mondaine Alfa Romeo-uitstraling van een drievoudige Europa Cup-winnaar. Het leidde binnenskamers in de Arena tot een conflict dat zelfs zo hoog opliep dat het zakenblad Quote er redactionele aandacht aan besteedde. ‘Ronald de Boer: Martin Jol kleedt zich als een boer. Toen ik hem voor het eerst langs het veld zag staan in dat trainingspak en met dat petje op, was het voor mij al klaar. Dan ben je dus geen Ajax-coach.’ Pas toen zijn broer Frank in een nerveus gesneden maatpak van Corneliani uit de PC Hooft-catalogus van pakkensponsor Oger in de dug out plaats nam was Ajax weer het oude Ajax uit de Sjaak Swart-brochure van branie, bluf en bravoure. Maar intussen werd FC Twente dus eerst nog even kampioen, en niet op een slof en een oude voetbalschoen, zoals Rotterdammer Johnny Hoes in 1966 schreef: de kostuums van FC Twente-trainer Steve McClaren werden gesponsord door de firma Roetgerink uit Enter, een boerenklompenmakersdorp in Twente.