De Bonte Sok
‘Ik heb slecht geslapen van deze scène’ schreef Angela de Jong, tv-recensente van DPG Media. Oei, dan moet er wel iets aan de hand zijn en bij mij gingen dan ook meteen alle alarmbellen af. Om welke scène ging het? Was het de orgastische euforie van Carlo Boszhard dat ‘gravinfluencer’ Eloise van Oranje uit de verkleedkast van The Masked Singer kwam? Ging het om de zoveelste ranzigheid van Johan Derksen aan de onderbuikborreltafel bij Vandaag Inside? Of had ze net als iedereen (van de paar mensen die nog kijken) gezien hoe Jeroen Pauw steeds lomper wordt in zijn ongeïnteresseerde presentatie van Bar Laat? Nee, ze had slecht geslapen van het beeld dat een leeg kinderzitje bij haar had achtergelaten als symbool voor de ellende van de ouders die getroffen waren door de toeslagenaffaire. De scène kwam langs in de gelijknamige serie van de NPO en geen misverstand: over dit onderwerp kan wat mij betreft niet genoeg geschreven worden. Het grootste schandaal in de parlementaire geschiedenis van Nederland telt zoveel raakvlakken dat de inspiratie helaas nooit op zal raken. Het afgrijselijke racisme, de blinde scoringsdrift, het politieke toedekken en het volledig ontbreken van de menselijke maat bij de genadeloze schoften van de belastingdienst en hun directe verantwoordelijken, het zijn stuk voor stuk thema’s die een eigen, afzonderlijke aanpak rechtvaardigen – en daar zit ‘m nou net het probleem van deze productie. De makers hebben namelijk geprobeerd het hele verhaal in drie maal drie kwartier te proppen en dat komt de geloofwaardigheid helaas niet ten goede, integendeel. Je ziet de ontwikkelingen van een kilometer afstand aankomen, het scenario kan het tempo nauwelijks bijbenen en de verschillen tussen de good guys en de bad guys worden lachwekkend overdreven, op het ridicule af.
Mensen van mijn generatie kunnen zich waarschijnlijk nog wel herinneren dat in de huiskamer te horen was hoe de cameramannen bij de opnames van Swiebertje hoorbaar moesten proesten van het lachen. Dat was bedoeld leuk, hier zou het ook gekund hebben, maar dan vanwege het overgeacteerde toneelspel en dat zou vanwege het bitter serieuze onderwerp extra pijnlijk geweest zijn. Het dieptepunt vond ik de aandoenlijke ontmoeting tussen een oude ambtenaar die het allemaal niet meer kon aanzien en een jonge ambitieuze belastinginspecteur slash aspirant klokkenluider in een iets te duidelijk nagebouwd café dat eigenlijk De Zondebok heette, maar De Bonte Sok genoemd werd omdat dat, nou ja, beter klonk. Niet zo de-mo-ni-se-rend. Wie zoiets verzint heeft op de lagere school het opstel overgeslagen. Wat natuurlijk niet wegneemt dat de hele politiek er van links tot rechts een ongelooflijk smerige bende van gemaakt heeft, en nog steeds maakt gelet op het woestmakend trage compensatietempo. Lodewijk Asscher (PvdA), Jeroen Snel (D66) en Eric Wiebes (VVD) mogen zich met terugwerkende kracht en tot in de eeuwigheid het lot van de slachtoffers persoonlijk aantrekken, maar de absolute duivel in dit sinistere drama is en was Henk Kamp. Deze autistische horrorhork toonde bij het verhoor van de enquêtecommissie geen enkele compassie, coulance of clementie met de mensen van wie hij als minister willens en wetens de levens had geruïneerd. (‘Hoge boetes werken effectief.’) Om in de sfeer van het scenario te blijven: hij heeft heel wat lege kinderzitjes op zijn geweten. Het was dan ook een schandaal op zich dat hij vorig jaar tijdens een partijcongres tussen de bitterballen, de zalmbroodjes en de dixieland tot erelid van de VVD werd benoemd. Spoiler alert: volgende week donderdag is de laatste aflevering, zou die ongepaste ceremonie ook een scène kunnen zijn waarvan Angela de Jong wakker ligt? Dan is ze vast niet de enige.
Copyright Peter Bonder.
Kijk ook op www.twentesport.com.