Uit de route
De synagoge aan de Prinsestraat in Enschede wordt algemeen beschouwd als een van Europa’s mooiste Joodse gebedshuizen. Het ontwerp van de Nederlandse architect Karel de Bazel werd in 1928 vormgegeven met als letterlijke blikvangers een negen meter hoge koepel en een enorme lichtkroon bovenop de grote sjoel. De mozaïeken van Venetiaans glas met bladgoud en het uitbundig versierde smeedwerk geven het geheel een extra glans. Bijzonder is dat vrijwel het hele interieur en de complete inventaris, inclusief de vele kostbare voorwerpen, de Tweede Wereldoorlog ongeschonden hebben doorstaan, terwijl het gebouw tijdens die donkere periode wel dienst heeft gedaan als onderkomen voor de Sicherheitsdienst. Enige loyaliteit met dit unieke symbool van geloof, trots, moed en historie is hier dus wel op zijn plaats, maar die vorm van noaberschap is in het Enschede van nu de laatste tijd ver te zoeken. Eind vorig jaar weigerde burgemeester Roelof Bleker om bij de viering van het 95-jarig bestaan naast de Israëlische ambassadeur plaats te nemen en met hem op de foto te gaan. Even afgezien van het feit dat ze bij Hamas en/of Hezbollah werkelijk geen idee hebben wie die bijdehante wijsneus is (Roelof Bleker bedoel ik, niet de ambassadeur van Israël) laat staan wat ie voorstelt: zodra deze diplomatieke tuinkabouter zich gaat bemoeien met dingen die verder reiken dan Alstätte (zie ook zijn schandalige opmerkingen over de Zweedse tegenstander van FC Twente) gaat het vóór de grens al gruwelijk mis. En intussen waren we nauwelijks een jaar verder of het volgende roelofblekertje bulldozerde zich vanuit het eigen Enschede alweer richting de Joodse gemeenschap: de organisatie van de Museumnacht op 2 november cancelde de synagoge als deelnemer, zogenaamd omdat de locatie ‘uit de route’ ligt.
Huh? Uit de route? Voor uw beeldvorming, als u ter plaatse niet bekend bent: de afstand tussen het station van Enschede en de Prinsestraat bedraagt iets meer dan zevenhonderd meter, krap twee minuten fietsen. Bovendien staat de culturele (meer)waarde niet ter discussie, gelet op de internationale reputatie van het gebouw en de prominente aanwezigheid in de exclusieve eregalerij van het Grootste Museum van Nederland. Al met al staan we er dus weer mooi achterlijk op, daar in dat sneue Enschede. En opnieuw moet de synagoge het ontgelden, wat geen toeval meer kan zijn. Niemand die het met zoveel woorden zegt, maar het ongemakkelijke ligt er duimendik bovenop. Dat argument van die afstand is natuurlijk slap gelul en absoluut ongeloofwaardig, het ligt politiek gevoelig om partij te kiezen, maar ook lastig om er voor uit te komen en dus zeggen ze heel dapper helemaal niks zodat ze op de website van de organisatie kunnen lezen dat ze niet mee mogen doen. Zo permitteert de elitaire selectiepolitie van Enschede zich de dubieuze behandeling van een cultureel-historisch uiterst belangrijk rijksmonument, dat tijdens de vorige Museumnacht nota bene één van de drukste attracties was. Als het om een moskee was gegaan, dan hadden de Gaza Girls van GroenLinks kamervragen gesteld, zouden de hoogste politiebazen vele kopjes mierzoete muntthee met de imams hebben gedronken en was er een speciale uitzending van BarLaat aan gewijd. Maar nu? Oorverdovende stilte, ook bij de Tubantia. Geen hoofdredactioneel commentaar, geen kritische stellingname. Geen wonder: sinds deze kwispelende Belgenkwijlers onder leiding van een ex-D66-spindoctor ergens ver weg op Roombeek in een ivoren toren zetelen, op vijf minuten fietsen van het station, ligt een synagoge als essentieel onderdeel van ons Twentse erfgoed ‘uit de route’ van hun bewust beperkte gezichtsvermogen. En wat je niet wilt zien kun je ook niet beoordelen – als je daartoe al in staat was.
Copyright Peter Bonder.
Kijk ook op www.twentesport.com.